ถอนฟันคุด ข้อมูลที่คุณต้องรู้ก่อนการถอนฟันคุด
ถอนฟันคุด ข้อมูลที่คุณต้องรู้ก่อนการถอนฟันคุด
ถอนฟันคุด หลายคนอาจจะสงสัยว่าจำเป็นหรือไม่? ซึ่ง ฟันคุดเป็นฟันที่ไม่สามารถโผล่พ้นกระดูกหรือเหงือกขึ้นมาได้เองในช่องปาก อาจจะเกิดจากที่มีกระดูกขัดขวางของการขึ้นของฟันหรือขึ้นมาเฉียงๆเอียงๆติดกับฟันข้างเคียงหรือไปอยู่ในตำแหน่งที่ไม่สมควรอยู่ บ้างก็เกิดจากขนาดของขากรรไกรไม่สัมพันธ์กับขนาดของฟัน เป็นต้น
ทำไมต้อง ถอนฟันคุด?
สาเหตุที่ทำให้ต้องถอนฟันคุดเนื่องจากฟันคุดนั้นสามารถส่งผลเสียหลายประการ อาทิ อาจทำให้เกิดภาวะอาการเหงือกอักเสบได้จากการที่เศษอาหารเข้าไปหมักหมมยังส่วนนั้นแล้วทำให้ยากต่อการทำความสะอาด ทำให้เกิดคราบหินปูนที่บนฟันและซอกเหงือกอีกทั้งยังทำให้ฟันข้างเคียงผุตามได้ง่าย หรือหากมีฟันคุดตรงบริเวณไหนบริเวณนั้นจะทำให้ขากรรไกรบานและอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้กระดูกขากรรไกรหักได้ง่ายหากเกิดอุบัติเหตุ และที่สำคัญยังทำให้ตัวผู้ป่วยนั้นมีอาการปวดและบวมแล้วแต่กรณีไป บางรายอาจจะปวดถึงขั้นกินไม่ได้นอนไม่หลับหรือบวมไปทั้งหน้าก็มี หากสงสัยว่าคุณมีฟันคุดหรือไม่ คุณอาจสนใจบทความนี้ ฟันคุดเกิดขึ้นได้อย่างไร
แล้วแบบไหนควรได้รับการผ่าตัด ถอนฟันคุด?
โดยส่วนมากทันตแพทย์มักจะไม่ค่อยอยากให้มีการผ่าหรือถอนฟันหากไม่เกินที่จะเยียวยารักษาจริงๆ นอกเสียจากผู้ป่วยอาจจะมี อาการปวดฟันคุด หรือส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันดังต่อไปนี้
- มีผลกระทบต่อการสบของฟันคือทำให้การเรียงตัวของฟันนั้นไม่สวยงามและก่อให้เกิดการเรียงตัวของฟันผิดปกติ เป็นต้น
- ไม่มีประโยชน์ต่อการใช้งานและหากเก็บไว้อาจจะก่อให้เกิดอันตรายต่อฟันข้างเคียงหรือฟันกรามที่ 2 หากมีอาการอักเสบอาจจะลุกลามไปยังส่วนอื่นๆได้
- มีอาการผุเยอะเกินที่จะรักษาให้กลับมาเป็นเหมือนเดิมซึ่งอาจจะมากกว่า 1 ใน 3 และอาจทำให้ทำการรักษาฟันข้างเคียงเป็นไปได้ลำบากมากยิ่งขึ้น
- เป็นสาเหตุทำให้ปวดเหงือก และอาจส่งผลให้เกิดเป็นโรคเหงือกอักเสบหรือติดเชื้อแบบเรื้อรังคือเป็นๆหายๆไม่ยอมหายขาด ย่อมก่อให้เกิดผลเสียระยะยาวฉะนั้นควรรีบตัดไฟเสียแต่ต้นลม
- ไปขัดขวางการขึ้นของฟันซี่อื่นๆหากเป็นฟันคุดที่มีแรงดันก็จะส่งผลทำให้ไปดันฟันหน้าเรียงกันไม่เป็นระเบียบหรือไปละลายของรากฟันข้างเคียงและเพื่อลดอาการของการเกิดฟันเกหรือฟันซ้อนกันนั่นเอง
- ป้องกันการเกิดพยาธิสภาพคือการกลายไปเป็นถุงน้ำหรือเนื้องอกจากการเจริญเติบโตที่ผิดปกติของถุงหุ้มฟันและเนื้อเยื่อของฟันคุดที่ยังคงเหลืออยู่ และในที่สุดก็จะไปทำลายฟันซี่ข้างเคียงและกระดูกบริเวณรอบๆ
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัด ถอนฟันคุด
การเตรียมตัวก่อนเข้ารับการรักษาต่างๆนั้นเป็นสิ่งสำคัญเพื่อเป็นการเตรียมพร้อมต่อร่างกายและสภาพจิตใจ ผู้ป่วยไม่ควรกังวลหรือเกร็งมากเกินไปเพราะการผ่าตัดฟันคุดไม่ใช่เรื่องใหญ่และสามารถทำได้ง่ายๆที่โรงพยาบาลหรือคลินิกทันตกรรมโดยไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้น ข้อควรปฏิบัติที่ควรทำก่อนผ่าตัดมีดังนี้
- ไม่ควรอดหลับอดนอนในวันก่อนผ่าตัด ควรนอนพักผ่อนให้เต็มอิ่ม ทำจิตใจให้ผ่อนคลายเพราะการเกร็งมากเกินไปอาจส่งผลทำให้ขากรรไกรค้างได้
- ทานอาหารให้พออิ่มท้อง อย่าอดอาหารและอย่าทานมากเกินไป
- ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และงดสูบบุหรี่ก่อนวันทำการผ่าตัด
- ควรแปรงฟันและรักษาทำความสะอาดช่องปากก่อนเข้ารับการผ่าตัด
- หากมีโรคประจำตัวควรปรึกษากับทันตแพทย์ที่ทำการรักษาก่อน
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดถอนฟันคุดเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยให้การผ่าตัดเป็นไปได้ด้วยความราบรื่นและปลอดภัย การเตรียมตัวนี้จะช่วยให้ทันตแพทย์มีข้อมูลที่เพียงพอเพื่อประเมินความเสี่ยงและเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่จำเป็นต่อการดำเนินการผ่าตัด ดังนั้น การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดถอนฟันคุดเป็นสิ่งที่สำคัญมาก เมื่อคุณเตรียมตัวสำหรับตัวเองแล้ว มาดูกันว่าทันแพทย์จะมีการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดถอนฟันคุดอย่างไรบ้าง
- การประเมินสุขภาพทั่วไป: ทันตแพทย์จะต้องประเมินสุขภาพทั่วไปของผู้ป่วย เช่น ประวัติการแพ้ยา โรคประจำตัว ฯลฯ เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนในระหว่างการผ่าตัด
- การตรวจเอ็กซ์เรย์: เอ็กซ์เรย์ช่วยให้ทันตแพทย์เห็นภาพของฟันและรากฟันที่จะถูกผ่าตัด ซึ่งช่วยให้ทันตแพทย์ประเมินความยากลำบากของกระบวนการผ่าตัดและเตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ที่จำเป็น
- การสังเกตอาการและปรึกษา: ทันตแพทย์จะต้องสังเกตอาการของผู้ป่วย เช่น อาการปวด บวม หรืออาการอื่นๆ และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัด
- การปรับปรุงสุขภาพช่องปาก: ทันตแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ป่วยดูแลสุขภาพช่องปากให้ดีก่อนการผ่าตัด โดยการแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอและใช้เจลหรือสบู่ที่มีส่วนผสมของแคลเซียมและฟลูออไรด์ เพื่อเตรียมพร้อมในการผ่าตัดฟันคุด
- การรับประทานอาหาร: ในวันที่จะผ่าตัดฟันคุด ควรเลือกอาหารที่อ่อนนุ่มและไม่เจือจาง เพื่อป้องกันการเจ็บปวดขณะกินอาหารหลังการผ่าตัด
การเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดถอนฟันคุดเป็นสิ่งที่สำคัญและควรทำให้เรียบร้อยก่อนการผ่าตัด เพื่อให้การดำเนินการผ่าตัดเป็นไปอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ดังนั้น หากมีการจัดการผ่าตัดฟันคุด ควรปฏิบัติตามคำแนะนำและคำสั่งของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัดและติดตามดูแลรักษาหลังผ่าตัดอย่างต่อเนื่องเพื่อป้องกันการเกิดแทรกซ้อนในอนาคต
ขั้นตอนของการผ่าตัด
การผ่าตัดเอาฟันคุดออกจะแตกต่างกับการถอนฟันตรงที่ฟันคุดส่วนใหญ่จะล้มเอียงมาติดกับฟันข้างเคียงหรือบางกรณีจะอยู่ในเหงือก ฉะนั้นการดึงฟันกับถอนฟันแบบธรรมดาจะไม่สามารถดึงฟันคุดออกได้จึงจำเป็นต้องใช้วิธีการผ่าตัดเข้ามาช่วย เพื่อลดการเสี่ยงอันตรายและเพื่อรักษาฟันข้างเคียงนั่นเอง ซึ่งการผ่าตัดฟันคุดแต่ละซี่จะใช้เวลาไม่นานประมาณ 10-30 นาทีแล้วแต่ความยากง่ายและความร่วมมือจากทางผู้ป่วยด้วย ส่วน ผ่าฟันคุดราคาเท่าไหร่ ก็จะขึ้นอยู่กับความยากง่ายในการถอนหรือผ่าเช่นเดียวกัน
- ขั้นตอนวินิจฉัยและวิเคราะห์ถึงความยากง่ายต่อการผ่าตัด โดยในส่วนนี้ทางทันตแพทย์จะทำการซักถามประวัติด้านสุขภาพของผู้ป่วยและตรวจดูในช่องปากเพื่อพิจารณาถึงความจำเป็นในการผ่าตัดถอนฟัน ถ้าหากจำเป็นต้องทำการดำเนินการนั้นยากหรือง่ายแค่ไหน
- การเตรียมบริเวณที่จะทำการผ่าตัด ทันตแพทย์จะลงยาชาเฉพาะที่ตรงบริเวณที่จะทำการผ่าตัดเพื่อระงับความรู้สึก
- การทำการผ่าตัด เมื่อยาชาออกฤทธิ์ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกชาเต็มที่ทางทันตแพทย์จะทำการเปิดเหงือกตรงส่วนที่คลุมฟันคุดนั้นอยู่ แล้วจะใช้เครื่องมืองัดหรือคีบถอนฟันคุดออกมา แต่ถ้าฟันคุดฝังตัวอยู่ในแนวเอียงหรือแนวนอน ทันตแพทย์แล้วจะใช้เครื่องมือกรอกระดูกตัดฟันเป็นเป็นชิ้นเล็กๆแล้วคีบออกมา เพื่อป้องกันการงัดซึ่งอาจจะทำอันตรายฟันซี่ข้างๆได้
- การเย็บปิดปากแผล หลังจากที่ทันตแพทย์เอาออกหมดแล้วก็จะทำการล้างน้ำแล้วทำการล้างทำความสะอาดบาดแผล หลังจากนั้นก็จะเย็บแผลปิดเรียบร้อย เราสามารถกลับบ้านได้เลยไม่ต้องพักฟื้นเพราะเลือดจะหยุดไหลเองและแผลจะสามารถสมานตัวเองได้ภายในระยะเวลาอันสั้น
คำแนะนำและข้อควรปฏิบัติหลังการผ่าตัดถอนฟันคุด
การปฏิบัติตัวหลังการผ่าตัดที่ถูกต้องจะช่วยลดปัญหาของภาวะเสี่ยงต่อการติดเชื้อและปัญหาแทรกซ้อนได้มากหากผู้ป่วยทำตามอย่างเคร่งครัดและหมั่นรักษาความสะอาดในช่องปากอยู่เสมอตลอดจนการดูแลที่ดีของตัวผู้ป่วยเองก็จะยิ่งทำให้แผลหายไวขึ้น
- ประคบเย็นซึ่งอาจจะเป็นผ้าขนหนูห่อน้ำแข็งหรือถุงเย็นประมาณ 30 นาทีทันทีหลังจากการผ่าตัดก็จะช่วยลดอาการปวดลงได้ หรือหากกลัวอาการปวดไม่ทุเลาสามารถประคบนอกปากจากบริเวณใบหูถึงใต้คางข้างที่ผ่าฟันคุด 1 วันพอหลังจาก 1 วันเข้าสู่วันที่ 2 ก็เปลี่ยนเป็นประคบน้ำอุ่นแทนแต่ประคบลงที่บริเวณเดิม ขณะที่ประคบอาจจะมีอาการปวด บวมแดงได้เพราะเป็นอาการของผลข้างเคียงจากการผ่าฟันคุด
- กัดผ้าก๊อซไว้นิ่งๆประมาณ 30 นาทีเป็นอย่างน้อย เพื่อให้เลือดหยุดไหล ระหว่างนั้นให้กลืนเลือดและน้ำลายแทน ไม่ควรอมไว้เพราะจะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้
- ห้ามใช้ลิ้นดุ้นหรือนำเอาวัสดุใดๆมาแตะต้องที่แผล สามารถแปรงฟันได้ตามปกติแต่ควรแปรงอย่างระมัดระวังบริเวณใกล้บาดแผล
- ไม่ควรบ้วนน้ำภายใน 12 ชั่วโมงหลังจากการผ่าตัดเพราะยิ่งบ้วนก็จะยิ่งมีเลือดออกเพิ่มมากขึ้น และงดใช้น้ำยาบ้วนปากทุกชนิด
- รับประทานยาตามที่ทันตแพทย์สั่ง ซึ่งอาจจะเป็นยาระงับอาการปวดหรือยาปฏิชีวนะในกรณีที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ
- ควรทานอาหารที่มีรสอ่อนหรือเป็นของเหลว หลีกเลี่ยงอาหารที่รสจัดในช่วง 2-3 วันแรกๆ
- หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ หรือการออกกำลังกายหรือกิจกรรมกลางแจ้งที่หักโหม
หากมีปัญหาหรือมีอาการปวด บวมมากกว่าปกติควรรีบไปพบแพทย์เพื่อหาทางแก้ไข
อาการแทรกซ้อนที่พบได้ทั่วไปในการผ่าตัดฟันคุด
การผ่าตัดฟันคุดเป็นกระบวนการที่ค่อนข้างซับซ้อนและอาจเกิดการแทรกซ้อนได้ ซึ่งอาการแทรกซ้อนเหล่านี้เป็นสิ่งที่พบได้ทั่วไปในการผ่าตัดฟันคุด โดยอาการแทรกซ้อนที่พบได้มีดังนี้
- อาการปวด: อาการปวดเป็นอาการที่พบได้บ่อยที่สุดหลังการผ่าตัดฟันคุด ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้ทั้งในช่วงเวลาทันทีหลังผ่าตัดหรือหลังจากสักระยะหนึ่ง และอาจต้องใช้การรักษาอย่างเหมาะสมเพื่อบรรเทาอาการ
- การติดเชื้อ: การติดเชื้อเป็นอีกอาการแทรกซ้อนที่พบได้หลังการผ่าตัดฟันคุด ซึ่งอาจเกิดขึ้นจากการไม่ดูแลแผลและความสะอาดของช่องปาก และอาจต้องใช้การให้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษา
- การบวม: การบวมเป็นอาการแทรกซ้อนที่พบได้เมื่อเลือดหรือน้ำลายรั่วออกมาจากแผลหรือแผลบริเวณที่ถูกผ่าตัด ซึ่งอาจเกิดอาการบวมที่หน้าผากหรือบริเวณใกล้เคียงได้ และอาจต้องรักษาด้วยการให้ยาแก้บวม
- การบาดเจ็บในช่องปาก: การผ่าตัดฟันคุดอาจทำให้เกิดบาดเจ็บในช่องปาก ซึ่งอาจเป็นอาการแทรกซ้อนที่มักเกิดขึ้นแบบไม่คาดคิด และอาการนี้อาจเป็นอาการที่รุนแรงและต้องรักษาด้วยการให้ยาและการดูแลอย่างเหมาะสม
- การเกิดกระดูกอักเสบ: การผ่าตัดฟันคุดอาจเป็นสาเหตุให้เกิดอาการอักเสบในกระดูกบริเวณช่องปาก ซึ่งอาจเกิดขึ้นได้เมื่อเลือดหรือน้ำลายรั่วออกมาจากแผลและเข้าสู่กระดูก และอาจต้องรักษาด้วยการให้ยาแก้อักเสบ
การแทรกซ้อนหลังการผ่าตัดฟันคุดอาจเป็นสิ่งที่คุณต้องจัดการเองได้ด้วยการดูแลแผลอย่างเหมาะสม แต่หากอาการแทรกซ้อนมีความรุนแรงและไม่ดีขึ้น คุณควรปรึกษาทันตแพทย์ทันทีเพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม เพื่อป้องกันความเสี่ยงในการเกิดปัญหาที่รุนแรงได้อย่างตรงไปตรงมา
สรุปได้ว่าการถอนฟันคุดอาจเป็นสิ่งที่ต้องทำเมื่อไม่มีทางเลือกอื่นในกรณีที่ฟันมีปัญหาหรือเสื่อมสภาพมากแล้ว แต่ก่อนที่คุณจะตัดสินใจทำการถอนฟันคุด มีข้อมูลบางอย่างที่คุณควรรู้ก่อนเพื่อให้การดูแลฟันของคุณเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
สิ่งที่คุณควรรู้ก่อนการถอนฟันคุด ได้แก่ รายละเอียดของกระบวนการทำการถอนฟันคุด การดูแลหลังการถอนฟันคุด และวิธีป้องกันการสูญเสียฟันในอนาคต นอกจากนี้ยังมีความสำคัญของการเลือกที่จะไปทำการถอนฟันคุดกับทันตแพทย์ที่มีคุณภาพและเชี่ยวชาญด้านนี้อีกด้วย
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าคุณจะต้องทำการถอนฟันคุดหรือไม่ก็ตาม การดูแลฟันอย่างสม่ำเสมอและการได้รับการตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำจะช่วยให้คุณมีฟันแข็งแรงและสุขภาพดีได้ตลอดเวลา ดังนั้น อย่าละเลยการดูแลฟันของคุณ
อ้างอิง:
–Wisdom tooth removal. https://www.nhs.uk/conditions/wisdom-tooth-removal/what-happens/
–Wisdom tooth extraction. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/wisdom-tooth-extraction/about/pac-20395268