ฟันผุมาก แก้ไขด้วยวีธีใดบ้างมาดูกัน
ฟันผุมากทำยังไงดี วีธีการรักษาฟันผุ ที่ทันตแพทย์แนะนำ
ฟันผุมากทำยังไงดี วีธีการรักษาฟันผุที่ทันตแพทย์แนะนำ ฟันผุ คือโรคชนิดหนึ่ง โดยโรคฟันผุเป็นโรคของฟันที่มีเนื้อฟันถูกทำลายไป มีการทำลายแร่ธาตุที่เป็นองค์ประกอบสำคัญของเนื้อเยื่อเหล่านี้ จนทำให้เกิดเป็นรูหรือโพรงที่ตัวฟัน ในกรณีที่ผู้ป่วยมีฟันผุมาก
หากฟันผุแล้วไม่เรียนรู้ถึงสาเหตุและวิธีป้องกันฟันผุ อาจทำให้ไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงทีก็จะลุกลามขยายใหญ่และลึกขึ้นเรื่อยๆ สร้างความเจ็บปวด และอาจต้องสูญเสียฟันไปในที่สุด โดยฟันผุ หรือบ้างก็เรียกว่า แมงกินฟันฟันเป็นโรคที่พบได้บ่อยประมาณ 80% ของคนทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กที่ชอบกินของหวานหรือน้ำตาล แล้วไม่ได้แปรงฟันให้สะอาด
ฟันผุมากทำยังไงดี ? และสาเหตุเกิดจากอะไร
ส่วนสาเหตุของอาการ คือ ฟันผุเกิดจาก ช่องปากของคนเรากลายเป็นที่อยู่ของแบคทีเรียหลายชนิดที่จะสะสมตัวอยู่ภายในชั้นฟิล์มเหนียวๆ บนฟัน เรียกว่าคราบจุลินทรีย์ เมื่อเรารับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่ม แบคทีเรียเหล่านี้จะผลิตกรดไปละลายชั้นปกป้องฟันที่อยู่ใต้คราบจุลินทรีย์ ซึ่งกรดเหล่านี้จะขจัดแร่ธาตุบนเคลือบฟันออกไป หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษาก็จะเป็นสาเหตุให้เกิดฟันผุได้
ส่วนอีกหนึ่งสาเหตุที่หลายคนอาจสงสัยว่าฟันผุเกิดขึ้นได้อย่างไร นั่นก็คือการมีเศษอาหารไปค้างอยู่ตามซอกฟัน หรือมีน้ำตาลจากอาหารที่กินค้างคาอยู่ใหนปาก เมื่อสัมผัสกับฟันอยู่เป็นเวลานานจะทำให้เชื้อแบคทีเรีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเชื้อสเตรปโตคอคคัส มิวแทนส์ ที่เป็นเชื้อที่อยู่บนแผ่นคราบฟันสร้างกระบวนการย่อยสลายเศษอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาลให้กลายเป็นกรดแลคติกที่มีฤทธิ์ในการสลายแร่ธาตุซึ่งเป็นโครงสร้างของฟันจนทำให้ฟันผุกร่อนไปทีละนิด ฟันผุจะเริ่มจากส่วนหลักของฟันก่อน (เคลือบฟัน) โดยเมื่อเคลือบฟันแตก ฟันผุจะลามลึกลงไปจนถึงชั้นเดนทิน และอาจลามลงไปถึงโพรงประสาทในตัวฟันได้ ทำให้เกิดอาการปวดฟัน หรือฟันอักเสบเป็นหนอง
ส่วนปัจจัยที่ทำให้ฟันผุมีความสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกับช่วงอายุ ขึ้นอยู่กับปัจจัยดังต่อไปนี้ แบคทีเรียที่ก่อให้เกิดโรคฟันผุ , อาหารประเภทคาร์โบไฮเดรต , ความถี่ในการรับประทานอาหาร , ลักษณะของอาหารที่รับประทาน , น้ำลาย และปัจจัยเกี่ยวกับฟันของแต่ละบุคคล
นอกจากนี้ แม้ฟันผุจะพบได้ในเด็กเป็นส่วนใหญ่ แต่ในผู้ใหญ่ก็มีโอกาสเสี่ยงต่อฟันผุได้จากอาการปากแห้งเพราะไม่ค่อยมีน้ำลายได้เช่นกัน โดยอาการปากแห้งนั้นก็มีสาเหตุมาจากอาการป่วยหรือมีโรคประจำตัว (เช่น โรคเบาหวาน โรคเบาจืด), การใช้ยาปฏิชีวนะ ยาแก้แพ้ ยาแก้โรคซึมเศร้า, การรักษาด้วยการฉายแสงหรือจากการใช้เคมีบำบัด, การสูบบุหรี่ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดทั้งฟันผุและโรคเหงือกอักเสบ เป็นต้น
ขณะเดียวกันส่วนที่ฟันผุที่ง่ายที่สุดมีดังนี้
1. ฟันผุบริเวณพื้นเคลือบฟันที่ใช้ในการบดเคี้ยว เนื่องจากคราบแบคทีเรียซึ่งมักติดอยู่ตามร่องฟัน มักพบบ่อยในเด็กเนื่องจากไม่ค่อยทำความสะอาดฟันในบริเวณนี้ โดยสภาวะที่พื้นของฟันมีความสูงมากกว่าปกติ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การบดเคี้ยวอาหารที่แข็งหรือมีความหยาบ การใช้ฟันเป็นเครื่องมือในการเปิดขวดหรือเครื่องมืออื่นๆ และการแตะขูดฟันอย่างไม่เหมาะสม
ฟันผุบริเวณพื้นเคลือบฟันที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาจทำให้เกิดอาการเจ็บปวด และแม้ว่าอาการเจ็บปวดจะไม่รุนแรงมากๆ แต่หากไม่ได้รักษาอาการนี้อย่างเหมาะสม อาจเป็นปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคเหงือกและฟันผุได้
2. ฟันผุระหว่างซอกฟัน เพราะเป็นบริเวณที่ยากต่อการเข้าถึง ไม่สามารถทำความสะอาดได้ด้วยการแปรงฟันเพียงอย่างเดียว เมื่อมีช่องว่างระหว่างฟันสองซอกที่มีความกว้างมากกว่าปกติ ช่องว่างระหว่างฟันที่มีความกว้างนี้อาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การหลุดหรือขาดฟัน การสลายลงของเนื้อเยื่อและกระดูกที่รอบฟัน หรืออาจจะเกิดจากปัจจัยเชิงพันธุกรรม
ฟันผุระหว่างซอกฟันอาจทำให้เกิดอาการเจ็บปวดหรืออาจเป็นที่อยู่ของเชื้อโรคและเศษอาหารที่สะสมอยู่ ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคเหงือกและฟันผุได้ หากพบว่าฟันของคุณมีสภาวะฟันผุระหว่างซอกฟัน คุณควรรีบนำฟันไปปรึกษากับทันตแพทย์ เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยและรักษาอาการให้เหมาะสม โดยวิธีการรักษาอาจจะแตกต่างกันไปตามสาเหตุและความรุนแรง
3. ฟันผุที่บริเวณรากฟัน เกิดขึ้นจากภาวะเหงือกร่น หรือการสูญเสียของกระดูกฟันอันมีสาเหตุซึ่งเป็นผลมากจากโรคเหงือก หรือโรคปริทันต์อักเสบ ซึ่งอาจเกิดจากหลายสาเหตุ เช่น การบิดเบี้ยวหรือกระแทกของฟัน เจ็บปวดหรือเสียหายของเนื้อเยื่อปาก การล้มลงหรือกระแทกที่ฝั่งของฟัน หรืออาจเกิดจากเภสัชกรรมหรือยาที่ใช้รักษาโรคทางช่องปากและฟัน
ฟันผุที่บริเวณรากฟันอาจทำให้เกิดอาการปวดฟันหรืออาจสร้างความรู้สึกไม่สบายในช่องปาก และอาจเป็นต้นเหตุของโรคเหงือกและฟันผุได้
การรักษาฟันผุ
ด้านการรักษาโรคฟันผุ ฟันผุมีการรักษาได้ในหลายวิธีต่างๆ กันไป ตามระยะการเกิดโรค คือ การใช้ฟลูออไรด์เฉพาะที่หรือการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์จะช่วยรักษาฟันที่เกือบจะผุ ให้กลับสู่ปกติได้ ด้วยการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์เป็นประจำ และทิ้งยาสีฟันให้คงอยู่ในช่องปากนานขึ้นไม่น้อยกว่า 2 นาทีค่อยบ้วนทิ้ง ก็สามารถช่วยให้ฟันไม่ผุต่อไปได้ ขณะที่คนที่มีการใส่ฟันปลอมชนิดถอดได้หรือติดแน่น หรือผู้ที่ใส่ เครื่องมือเพื่อการจัดฟัน ถ้าไม่ได้ดูแลทำความสะอาดฟันอย่างดีจะทำให้เกิดการสะสมของคราบจุลินทรีย์ได้ง่าย เกิดความเสี่ยงต่อ การเป็นโรคฟันผุ เหงือกอักเสบ และโรคปริทันต์อักเสบได้เช่นกัน
แต่หากผู้ป่วยมีอาการฟันผุมาก การใช้ฟลูออไรด์ยังไม่ได้ผลก็ต้องมีขั้นตอนการแก้ปัญหาต่อไป คือ การอุดฟัน ใช้กับผู้ที่มีฟันผุเป็นรูชัดเจนอยู่ในระยะที่มีการทำลายเฉพาะถึงส่วนเนื้อฟัน , การรักษารากฟัน เป็นการรักษาโรคฟันผุในผู้ป่วยที่มีอาการลุกลามเข้าไปถึงโพรงประสาทฟันแล้ว และการถอนฟันกรามที่ผุคือหนทางสุดท้าย เมื่อการอักเสบลุกลามไปมาก ไม่เหลือเนื้อฟันที่จะสามารถรักษาฟันซี่นั้นไว้ได้ต่อไป ก็จำเป็นต้องถอนฟันซี่นั้นๆทิ้ง เพื่อให้ฟันซี่อื่นๆไม่ได้รับผลกระทบไปด้วย
อย่างไรก็ตาม เมื่อรักษาและแก้ไขฟันผุได้แล้ว ก็ต้องมี วิธีการป้องกันฟันผุ เพื่อไม่ให้เกินเหตุการณ์ซํ้ารอยคือ
- วิธีการป้องกันฟันผุ เริ่มต้นให้แปรงฟันวันละ 2 ครั้งโดยใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์หรือมีคุณสมบัติช่วยลดการก่อตัวของคราบแบคทีเรียได้ ที่จะช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของฟัน อาจมีไปพบทันตแพทย์เพื่อเคลือบฟลูออไรด์ หรือรับประทานฟลูออไรด์เม็ดตามที่ทันตแพทย์แนะนำบ้าง
- รับประทานอาหารจำพวกแป้งและน้ำตาล (คาร์โบไฮเดรต) ให้น้อยลง หลีกเลี่ยงหรือลดความถี่ของการอมหรือจิบของกินที่มีน้ำตาล รวมถึงขนมหวานที่เหนียวหนึบติดฟันได้ง่าย
- การใช้ไหมขัดฟัน หรือ แปรงทำความสะอาดฟอกฟันเป็นประจำ เพื่อทำความสะอาดบริเวณซอกฟันหรือบริเวณที่การแปรงฟันเข้าไม่ถึง
- การบ้วนปากด้วยน้ำยาบ้วนปากที่ออกฤทธิ์ในต่อต้านเชื้อแบคทีเรีย
- เคี้ยวหมากฝรั่งที่มีส่วนผสมของไซลิทอลที่ช่วยลดการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
- ไปพบทันตแพทย์ทุกๆ 6 เดือน เป็นประจำ
แค่นี้ ปัญหาฟันผุที่กวนใจใครหลายๆ คน ก็อาจจะไม่ใช่เรื่องใหญ่สำหรับคุณอีกต่อไป
ในการดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน การใส่ใจในการแปรงฟันและใช้สารป้องกันฟันเป็นเรื่องสำคัญอย่างมาก แต่ถึงแม้ว่าเราจะดูแลให้ดีแค่ไหนก็ยังมีบางกรณีที่ฟันอาจจะผุได้ไม่ว่าจะเป็นจากการกินอาหารที่มีสีเข้ม เช่น ชาเขียว กาแฟ หรือเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรดสูง หรืออาจจะเป็นการไม่มีการแปรงฟันอย่างเพียงพอ หรือใช้เครื่องมือที่ไม่ถูกต้อง
ถ้าหากว่าฟันของคุณมีปัญหาผุมอยู่ ไม่ต้องกังวลเพราะยังมีวิธีแก้ไขได้อยู่ แนะนำว่าคุณควรมาปรึกษากับทันตแพทย์เพื่อให้ได้การวินิจฉัยที่ถูกต้องและเหมาะสมกับสภาพของฟันของคุณ
อย่างไรก็ตาม การดูแลฟันของคุณเองก็เป็นสิ่งที่สำคัญไม่น้อย เราสามารถดูแลฟันให้แข็งแรงและป้องกันการผุมได้โดยการแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ และใช้สารป้องกันฟันที่เหมาะสม นอกจากนี้คุณยังควรเลือกอาหารที่มีสีไม่เข้ม และลดการบริโภคเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรดสูง อีกทั้งยังควรหลีกเลี่ยงน้ำหนักหน่อยจนถึงเมื่อบุคคลต้องการกินของที่หวานเพิ่มเติม
อ้างอิง:
–Tooth decay. https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/mouth/tooth-decay
–What is tooth decay?. https://medlineplus.gov/toothdecay.html